Nieuwe rector Herwig Leirs: “Blij met draagvlak”
Met 68% van de stemmen in de eerste ronde werd Herwig Leirs verkozen tot nieuwe rector van UAntwerpen. Onze Stroomjournalist kon kort na zijn overwinning met hem in gesprek gaan. “Die mooie score hadden we niet verwacht. Maar uiteraard zijn we heel blij en opgelucht.”
Tot voor enkele maanden was je voorzitter van de Raad van Bestuur en voordien decaan van de Faculteit Wetenschappen. Was het rectorsambt altijd al stiekem het plan?
“Nee, zeker niet. Maar ik had altijd al wel interesse in beleid. Als student was ik praeses van studentenclub Fabiant en studentenvertegenwoordiger in de Raad van Bestuur. Ik denk dat ik leiderschap van nature graag op mij neem.”
Wat neem je mee uit je studies en onderzoek in de Evolutionaire Ecologie naar je nieuwe taak als rector?
“Mijn specialisatie is ongediertebestrijding, dus dat alvast niet! (lacht) Maar ik heb altijd een internationale focus gehad. Ik schreef mijn doctoraat in Tanzania en was daardoor snel betrokken in Europese en internationale samenwerkingen. Ik ben daarna naar Denemarken verhuisd om daar hoofd van een onderzoeksgroep te worden. Dat internationale perspectief en ook het globale engagement – partnerschappen met het Zuiden – heb ik in mijn loopbaan verworven. En natuurlijk komt de aandacht voor duurzaamheid ook voort uit mijn manier van denken als bioloog. Ik heb tijdens onze campagne gemerkt dat er nu een groot draagvlak voor milieu en duurzaamheid is.”
Hoorde je jouw opponent Koen Augustyns nog na de bekendmaking van de resultaten?
“We waren beiden aanwezig bij de telling. Hij heeft me gefeliciteerd en ik heb hem bedankt voor de faire campagne. Op zich waren onze verkiezingsprogramma’s vrij gelijkend, dus ik maak me sterk dat we ook de mensen die voor Koen hebben gestemd, kunnen tegemoetkomen in de uitwerking ervan.”
Heb je de rectoren van de andere universiteiten al gehoord?
“Ja, die hebben me felicitatieberichtjes gestuurd. Ik kijk ernaar uit hen beter te leren kennen en met hen samen te werken. Ja, er is een concurrentiestrijd als het gaat om het binnenhalen van Vlaams geld. Maar we zijn ook collega’s die hetzelfde gedaan willen krijgen van de overheid. Ik denk dat we prima in het belang van dat gemeenschappelijke doel kunnen werken.”
Als er één ding is dat je absoluut wilt realiseren tijdens je rectoraat, wat zou dat dan zijn?
“Onze universiteit is zo groot en complex dat ik dat niet kan reduceren tot één bepaald doel. Ik vind het erg belangrijk dat de universiteit heel duurzaam is in haar operaties. Maar ik vind het evengoed belangrijk dat er hier een heel gezond studentenleven is. Want dat heeft niet alleen invloed op het welzijn van de studenten, maar ook op hun leven achteraf. Deze twee voorbeelden maar om te tonen dat je ze onderling eigenlijk niet tegen elkaar kan afwegen.”
Ik heb altijd een internationale focus gehad. Dat internationale perspectief en ook het globale engagement – partnerschappen met het Zuiden – heb ik in mijn loopbaan verworven.
Financieel worden het allicht geen gemakkelijke jaren. Kijk je daar tegenop?
“We verwachten niet meteen acute besparingen, maar we zullen evenmin de hemel kunnen beloven. Er zullen keuzes moeten gemaakt worden en we zullen kritisch moeten nadenken over wat we doen. Dat impliceert dat we wellicht al eens mensen ongelukkig moeten maken.”
Allicht kijk je ernaar uit om rector te zijn, maar is er een aspect waarin je minder zin hebt?
“Mijn voorganger moest een aantal interne problemen het hoofd bieden: grensoverschrijdend gedrag, onbedoelde filmopnames… Daar kijk ik niet naar uit. Ik besef heel goed dat, wat ik ook zal doen, het nooit voor iedereen goed zal zijn. Maar iemand moet de finale beslissing nemen, en ik ga mijn best doen om me steeds zo goed mogelijk te informeren. Hopelijk kan ik mijn ervaring in het werken met mensen inzetten, zodat ik toch minstens begrip én een voldoende groot draagvlak voor minder fijne beslissingen kan creëren.”
Herman Van Goethem is een belangrijke stem in het maatschappelijke debat, ook over onderwerpen die weinig met de universiteit te maken hebben. Ambieer jij dat ook?
“Herman wordt door zijn vakgebied – politieke geschiedenis – vaak met vragen geconfronteerd die hij beantwoordt als historicus, en niet als rector. Ik zal dus wellicht andere vragen krijgen. Vragen over duurzaamheid, milieu en ecologie mogen mijn richting uit komen, maar ik vind niet dat een rector over alle maatschappelijke kwesties moet kunnen meepraten. Dat laat ik graag aan de respectieve experts over.”
Het was op 8 maart, de dag dat je verkozen werd, Internationale Vrouwendag. Die vrouwen blijken nog te ontbreken in de hogere echelons van de universiteit: de twee kandidaat-rectoren waren allebei mannen. Heb je daar een oplossing voor?
“Ik heb in elk geval twee jonge, vrouwelijke vicerectoren in mijn team met wie ik heel blij ben. We overwegen om bij aanwervingen te werken met ‘zoekcommissies’ die actief op zoek gaan naar goede ‘diverse’ kandidaten, zowel cultureel, internationaal als qua gender. Als je mensen rechtstreeks vraagt om te solliciteren, creëer je meer interesse en hopelijk ook een meer divers kandidatenveld.”